Phong cách lãnh đạo đích thực
Khái niệm
Phong cách lãnh đạo đích thực trong tiếng Anh gọi là: Authentic leadership - AL.
Theo lí thuyết về phong cách lãnh đạo đích thực của Walumbwa và các cộng sự (2008), phong cách lãnh đạo đích thực là một khái niệm đa hướng, bao gồm 4 bình diện cụ thể:
- Tự nhận thức (Self-awareness) liên quan sự tự nhận thức về điểm mạnh, điểm yếu của một cá nhân và bản chất đa diện của cá nhân đó.
Thông qua sự tương tác với người khác, người lãnh đạo với sự tự nhận thức cao sẽ nhận ra cái nhìn sâu sắc có giá trị về bản thân và ý thức được cách thức mình ảnh hưởng lên người khác như thế nào, đặc biệt là những nhân viên của mình (Kenris, 2003).
- Minh bạch trong các mối quan hệ (Relational transparency) nói về việc thể hiện sự đích thực của bản thân mình với người khác (Gardner và các cộng sự, 2011).
Cụ thể, những người lãnh đạo đích thực sẽ cố gắng hết sức có thể để cung cấp những thông tin liên quan đến công việc cho nhân viên của mình miễn là không vi phạm đến quyền riêng tư và an toàn của người khác.
Bên cạnh đó, bình diện này cũng chỉ ra rằng, người lãnh đạo đích thực cũng sẵn sàng cởi mở, chia sẻ cảm xúc và những suy nghĩ chân thực nhất của bản thân, trong khi vẫn duy trì phẩm chất phù hợp với bối cảnh nơi làm việc.
Với sự chia sẻ đó, nhân viên sẽ hiểu được lí do đằng sau mỗi quyết định của người lãnh đạo, từ đó giảm sự lo lắng, sợ hãi và tin tưởng nhiều hơn vào người lãnh đạo của mình (Gardner và các cộng sự, 2011).
- Quá trình xử lí thông tin cân bằng (Balanced processing of information) thể hiện người lãnh đạo sẽ phân tích tất cả các thông tin liên quan trước khi đưa ra một quyết định nào đó.
Thêm vào đó, người lãnh đạo đích thực tìm kiếm các thông tin khách quan nhất, ngay cả những thông tin đó phá vỡ, đi ngược trở lại với các quan niệm đã có từ trước. Quá trình xử lí thông tin cân bằng giúp người lãnh đạo đích thực đưa ra được những quyết định đúng đắn cho tổ chức, xã hội, thậm chí những quyết định đó không có lợi cho bản thân họ.
Bình diện này cho thấy, người lãnh đạo đích thực luôn sẵn sàng nhận những thông tin phản hồi từ phía cấp dưới, thậm chí là những thông tin tiêu cực về bản thân trước khi đưa ra bất cứ quyết định nào.
- Quan điểm đạo đức nội tại (An internalized moral perspective) thể hiện rằng một người lãnh đạo luôn gìn giữ và tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn, các giá trị đạo đức cốt lõi như là một hành động của sự lựa chọn cá nhân.
Bên cạnh đó, bình diện này cũng nêu lên sự tự điều chỉnh bản thân được định hướng bởi các giá trị đạo đức, tiêu chuẩn nội tại trước những áp lực của xã hội và tổ chức để đi đến các hành vi, các quyết định nhất quán với các giá trị nội tại này (Walumbwa và các cộng sự, 2008, p. 96).
Với những đặc tính trên, người lãnh đạo mang phong cách lãnh đạo đích thực sẽ nuôi dưỡng sự gắn kết, niềm tin, sự hài lòng của người nhân viên với tổ chức của mình, từ đó gia tăng chất lượng mối quan hệ giữa nhân viên và tổ chức mà họ thuộc về.
Phong cách lãnh đạo đích thực là một phong cách lãnh đạo mới nổi, được xem là rất cần thiết trong lĩnh vực quản trị tổ chức trong thế kỉ XXI (Qiu và các cộng sự, 2019; Copeland, 2016).
Lí thuyết và các thực tiễn quản trị chứng minh rằng, phong cách lãnh đạo đích thực mang đến đa dạng kết quả tích cực cho tổ chức, như là: Sự cam kết tổ chức của nhân viên; hành vi công dân tổ chức; niềm tin vào lãnh đạo; động lực đổi mới, sáng tạo của nhân viên; sự gắn kết của nhân viên (Gardner và các cộng sự, 2011; Qiu và các cộng sự, 2019).
5 cách rèn luyện để trở thành nhà lãnh đạo đích thực
Một nhà lãnh đạo đích thực phải luôn biết cách tự rèn luyện và phát triển không ngừng. Sau đây là các cách giúp bạn rèn luyện phong cách này:
1. Thực hành tự nhận thức
Thực hành tự nhận thức có thể giúp bạn trở thành một nhà lãnh đạo toàn diện hơn. Các kỹ thuật bạn có thể sử dụng để nâng cao nhận thức về bản thân bao gồm viết nhật ký, yêu cầu phản hồi mang tính xây dựng từ các nhà lãnh đạo và người cố vấn, đầu tư vào phát triển cá nhân và nghề nghiệp thông qua nghiên cứu và hội thảo.
2. Xác định các giá trị của bạn
Có những giá trị mạnh mẽ và cam kết thực hiện một cách thức lãnh đạo có đạo đức là một cách khác để bạn có thể thực hành khả năng lãnh đạo đích thực. Biết quy tắc đạo đức của riêng bạn cũng như đạo đức của công ty và từ chối thỏa hiệp những đạo đức này, có thể giúp củng cố kỹ năng lãnh đạo và tạo niềm tin cho các thành viên trong nhóm của bạn.
3. Dẫn dắt bằng ví dụ
Các nhà lãnh đạo giỏi nhất nêu gương sáng cho nhân viên của họ noi theo. Làm những gì bạn nói bạn sẽ làm, khi bạn nói bạn sẽ làm nó, là một phương tiện lãnh đạo mạnh mẽ. Nó có thể giúp nhóm của bạn học cách tin tưởng và tôn trọng bạn, cũng như làm theo gương của bạn. Luôn tránh các hiện tượng tiêu cực len nỏi vào doanh nghiệp, thí dụ như "Một trăm cái lý không bằng một tí cái tình".
"Một trăm cái lý không bằng một tí cái tình" là vấn đề phổ biến, gần như tất cả các doanh nghiệp đều trải qua nhưng không nhận thức rõ ràng, do vậy không có biện pháp phòng ngừa từ xa (preventive action).
4. Rèn luyện kỹ năng giao tiếp của bạn
Các nhà lãnh đạo đích thực có quan hệ giao tiếp chặt chẽ với các thành viên trong nhóm, cũng như các nhân viên và lãnh đạo khác của công ty. Các kỹ năng quan trọng cần củng cố bao gồm lắng nghe tích cực, kể chuyện, phản hồi mang tính xây dựng, giao tiếp bằng văn bản và giao tiếp bằng lời nói.
5. Tìm và sử dụng một người cố vấn đáng tin cậy
Tất cả các nhà lãnh đạo có thể được hưởng lợi từ việc có một người cố vấn đưa ra lời khuyên, hỗ trợ và phản hồi. Một người cố vấn tốt sẽ thách thức và hướng dẫn bạn, khi bạn phát triển thành nhà lãnh đạo tốt nhất có thể cho nhóm và tổ chức của mình.
Vietnambiz (Tài liệu tham khảo: Ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo đích thực đến chất lượng mối quan hệ giữa nhân viên và tổ chức, TS. Trần Mai Đông, ThS. Hoàng Thị Kim Quy, Nguyễn Phong Nguyên, Tạp chí Công thương, 2020)
